Gouden aandelen worden twistappel bij Telenet

Als Telenet opgaat in Liberty Global, kan de publieke sector met zijn ‘gouden aandelen’ nog altijd een oogje in het zeil houden. Dat is althans de visie van de intercommunales.

Als Telenet opgaat in Liberty Global, kan de publieke sector met zijn ‘gouden aandelen’ nog altijd een oogje in het zeil houden. Dat is althans de visie van de intercommunales. Volgens Telenet vervallen de gouden aandelen echter als het aandeel van de beurs wordt gehaald.

Toen Telenet in maart 2001 grotendeels in Amerikaanse handen kwam, bedongen de gemengde Vlaamse intercommunales een pakket gouden aandelen als bescherming van het ‘algemeen belang’. Die aandelen, ondertussen 30, bestaan vandaag nog. Ze zitten sinds 2007 bij zeven intercommunale financieringsverenigingen en er hangen nog altijd bijzondere rechten aan vast.

“De wijziging in het aandeelhouderschap en de mogelijke verschuivingen in het management hebben geen effect op de gouden aandelen. Die blijven gelden”, zegt Martin Verschelde, secretaris-generaal van Intermixt, de stichting die de belangen van de Vlaamse gemengde intercommunales verdedigt. Statutair kunnen de gouden aandelen enkel aan andere ‘entiteiten van publiek recht’ overgedragen worden, en dus niet aan Liberty Global.

Daar wringt het schoentje. Volgens Telenet vervallen de gouden aandelen als Telenet van de beurs wordt gehaald. “Onze juristen hebben dat grondig onderzocht”, zegt woordvoerder Stefan Coenjaerts.

Bewakers van analoog aanbod

“Het algemeen belang omvatte hoofdzakelijk twee garanties: het sociale abonnement en een analoog basisaanbod totdat Vlaanderen een bepaalde graad van digitalisatie had bereikt”, commentarieert Verschelde. Volgens Telenet valt het sociaal abonnement niet onder de ‘algemeenbelangwaarborgen’, de prijs van het basispakket wel.

De statuten van Telenet vertrouwen het toezicht op de algemeenbelangwaarborgen toe aan een aparte vergadering, de Regulatoire Raad, die controle moet houden op de prijs en inhoud van het basisaanbod, op de voortgang van de digitalisering en op de levering van diensten met nieuwe technologie aan de lokale besturen tegen kostprijs.

Dat betekent dat Liberty Media niet vrij is om te stoppen met zijn analoog basisaanbod. Verschelde : “Vandaag bestaat er een overeenkomst dat Telenet punten van algemeen belang meldt aan de Regulatoire Raad, die daarover in feite een blokkerende stem heeft. In principe zijn we nu wel in een fase dat we het analoge basisaanbod zouden kunnen stoppen, maar dan moeten er garanties zijn voor het cliënteel dat nog met een analoog toestel kijkt. Dat zijn vaak minder kapitaalkrachtige mensen of mensen die zelden televisie kijken”.

De goedkeuring van de meerderheid van de gouden aandelen, via hun bestuurders in de Regulatoire Raad van Telenet, is nodig om de voorwaarden over de algemeenbelangwaarborgen te wijzigen. In de Regulatoire Raad van Telenet hebben de gouden aandelen statutair recht op de helft van de stemmen.

Verwatering van invloed

In de praktijk was de Regulatoire Raad van bij de start een schimmig orgaan. Zijn bevoegdheden voor de algemeen belangwaarborgen werden en worden feitelijk uitgeoefend door de “Programmaraad”, een vergadering bij Intermixt die zes van de zeven financieringsverenigingen vertegenwoordigt en wordt samengeroepen als er wijzigingen in de kabelprogrammering van Telenet aankomen. De Leuvense schepen Dirk Vansina is er voorzitter van. Hij noemt de Programmaraad een “klankbordgroep” voor de Regulatoire Raad, maar belooft ook dat “de Programmaraad zijn bevoegdheden zal blijven uitoefenen”. Vansina is vooral bekommerd om de garantie van een “degelijk aanbod voor de meestal oudere abonnees op de analoge televisie”. Twee leden van de programmaraad, die niet met naam genoemd willen worden, menen dat Telenet de jongste tijd almaar minder rekening houdt met zijn statutaire verplichting om de intercommunales te raadplegen. “De jongste inkrimping van het analoge aanbod is op de Programmaraad alleen post factum besproken”, stelt één van hen. Volgens Dirk Vansina klopt dat niet. “Wijzigingen in het pakket werden steeds behandeld vóór de uitvoering. Prijsindexeringen zijn wel post factum meegedeeld, maar die moesten toch al door de Prijzencommissie worden goedgekeurd”, meent hij.

Zeker is dat Telenet en Liberty Global geprobeerd hebben de Programmaraad te overtuigen om de gouden aandelen te schrappen, bevestigen bronnen bij de intercommunales. “Bij elke uitgifte van een obligatielening moet Telenet de gouden aandelen vermelden. Dat vindt het niet aangenaam. De gouden aandelen zijn een beperking op het commerciële beleid, terwijl het in een concurrentiële omgeving werkt. Maar de Programmaraad wil geen afstand doen van die Gouden Aandelen”, erkent Vansina. Volgens Telenet is echter nooit een poging geweest om het schrappen van de gouden aandelen op de agenda te plaatsen bij de Programmaraad.

Waarnemer in de raad van bestuur

Volgens de statuten geven de gouden aandelen ook recht op een waarnemer in de raad van bestuur, die alle informatie krijgt die naar de gewone bestuurders gaat. Dat is volgens Telenet André Sarens, een consultant voor Electrabel die in 2002-2004 de inbreng van de kabelnetten van de gemengde intercommunales in Telenet heeft begeleid. Buiten de Liberty Global-bestuurders zijn er vijf onafhankelijke bestuurders bij Telenet: Frank Donck, Alex Brabers, Michel Delloye, Julien De Wilde en prins Friso van Oranje-Nassau.

Voor Dirk Vansina en secretaris-generaal Martin Verschelde van Intermixt zou het algemeen belang beter gewaarborgd worden door een decreet dat niet alleen op Telenet van toepassing is, maar op alle distributeurs van televisieprogramma’s. Vansina: “De markt is geëvolueerd. Als de openstelling van de Telenet-kabel doorgaat, zullen er nog meer spelers op de markt komen. Een gelijke lat voor iedereen lijkt me billijk. Dat is een taak voor de Vlaamse Mediaraad”.

De houders van de Gouden Aandelen zijn de financieringsverenigingen Ika uit Malle, Fingem uit Aalst, Figga uit Ieper, Finea uit Antwerpen, Finilek uit Mechelen, Finiwo uit Gent en het Waalse Ifiga uit Komen. Fingem en Ika hebben 9 en 6 stuks, de overige 3. Martin Verschelde: “Het aantal is niet relevant. Elke financieringsvereniging met gouden aandelen heeft één stem”.

Bruno Leijnse