‘Goldman Sachs heeft politieke infiltratie tot kunst verheven’

MARC ROCHE "Goldman Sachs is de enige echt fascinerende bank." © BI

Waarom pendelen mensen als Henry Paulson, Mario Draghi en José Manuel Barroso tussen de politiek en Goldman Sachs? “Geld is niet de enige motivatie”, meent journalist Marc Roche.

De Franse journalist Marc Roche schreef enkele jaren geleden La Banque, een boek over Goldman Sachs. Het is een onontbeerlijk werk voor wie wil weten hoe de grootste Amerikaanse zakenbank functioneert.

Waarom is Goldman Sachs geen bank zoals alle andere?

Marc Roche: “Ze heeft het draaideurkapitalisme, de wisselwerking tussen de financiële en de politieke wereld, tot kunst verheven. Nog voor de beursgang infiltreerde ze al volop in de politiek. Robert Rubin, covoorzitter van 1990 tot 1992, werd onder president Bill Clinton minister van Financiën. Stephen Friedman, de CEO van de bank van 1994 tot 1998, diende onder George Bush als directeur van de National Economic Council. En Henry Paulson, de voorzitter van de bank tussen 1998 en 2005, was minister van Financiën tussen 2006 en 2009. In die periode behoedde hij Goldman Sachs voor een faillissement.”

De bank zette ook haar pionnen uit in Europa.

Marc Roche “Ja, toen het concern zich in de jaren tachtig in Europa vestigde, ging het meteen door met zijn draaideurpolitiek. Goldman rekruteerde de Ier Peter Sutherland, een oud-Europees commissaris. Hij werd de voorzitter van Goldman Sachs International van 1995 tot 2015. Tegelijk was Sutherland ook de voorzitter van het olieconcern BP. Net op dat moment bouwde de bank haar handel in grondstoffen uit.”

Wat voor profiel zoekt Goldman Sachs?

Marc Roche: “In tegenstelling tot andere banken die politici of diplomaten in dienst nemen, kiest Goldman Sachs voor voormalige gouverneurs van centrale banken, commissarissen, regelgevers. Ze zoekt het hart van de macht op, in weerwil van mogelijke belangenconflicten. Mario Draghi was vicevoorzitter en vennoot van Goldman Sachs Europe voor hij gouverneur van de Bank van Italië werd en voorzitter van de Europese Centrale Bank. Niemand heeft zich afgevraagd wat Draghi bij Goldman Sachs deed. Terwijl de bank hoogstwaarschijnlijk ook aan andere landen de valutaswaps verkocht heeft die gebruikt zijn om, op een legale manier, de Griekse rekeningen op te smukken.

“Voor Romano Prodi van 1999 tot 2004 voorzitter van de Europese Commissie was, werkte hij twee keer bij de bank. Mario Monti was Europees commissaris van 1995 tot 2004 en werd in 2005 internationaal adviseur van Goldman Sachs. De Griekse oud-premier Lucas Papademos is geen werknemer van Goldman Sachs geweest, maar werkte ermee samen toen hij gouverneur van de nationale bank van Griekenland was. Maar het toppunt is de rekrutering van de voormalige voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso.”

Wat kan iemand als Barroso voor Goldman Sachs betekenen?

Marc Roche: “Officieel heeft de bank hem gerekruteerd als adviseur met het oog op de brexit. Maar Goldman Sachs heeft al tientallen experts daarin. De bank heeft Barroso vooral nodig voor zijn connecties, bijvoorbeeld om als eerste te weten hoe de Commissie of de Europese regelgevers op gevoelige onderwerpen reageren. Twee directoraten-generaal interesseren de bank in het bijzonder: het DG Concurrentie en het DG Financiële stabiliteit en financiële diensten. En Barroso kent de directeurs en onderdirecteurs daarvan persoonlijk. Hij heeft de meesten zelf benoemd.”

Wat drijft mensen als Barroso en Monti? Het grote geld? Hebzucht?

Marc Roche:”Dat is niet het enige, er is ook zoiets als machtshonger. Als voorzitter van de Europese Commissie was Manuel Barroso een van de belangrijkste personen ter wereld. Daarna was zijn leven ingekrompen tot het geven van lezingen in Genève of Princeton. Als adviseur of vennoot van Goldman Sachs kun je financiële macht uitoefenen.”

Waarom wordt Goldman Sachs als zakenbank als een van de beste adviseurs beschouwd?

Marc Roche:”Dat begint met de rekrutering, die louter op verdiensten en prestaties is gebaseerd. Het merendeel van de andere grote zakenbanken heeft de neiging naar diploma’s te kijken. Goldman Sachs is een topper in diversiteit, en dat siert de bank. Bovendien willen veel mensen voor Goldman Sachs werken. De selectie is ook rigoureus. Kandidaten moeten minstens een twintigtal gesprekken ondergaan. De bank wil absoluut zeker zijn dat de uitgekozen mensen bij het huis passen.”

En wanneer hoor je er echt bij?

Marc Roche: “Je moet aan sport doen om te bewijzen dat je uithoudingsvermogen hebt. En je kunt maar beter een teamspeler zijn. Een tennisspeler zal minder in trek zijn dan iemand uit een roeiploeg. De bank let ook op wat de studenten buiten hun academische leven hebben gepresteerd. Ze geeft de voorkeur aan iemand van bescheiden afkomst, die zelf zijn studie heeft bekostigd en aan liefdadigheid heeft gedaan. Omdat zulke mensen zeer gedreven zijn en maatschappelijke feeling hebben. De baas, Lloyd Blankfein, is de zoon van een postbeambte. Als student verkocht hij ijsjes tijdens honkbalwedstrijden. Stephen Bannon, de hoofdstrateeg van Donald Trump, is een Ier van bescheiden afkomst die afgestudeerd is aan Harvard.”

De bank investeerde de voorbije jaren fors in technologische start-ups. Waarom?

Marc Roche:“Goldman Sachs is in 2008 bijna op de fles gegaan en heeft daar een trauma aan overgehouden. De bank besefte toen dat het gevaarlijk is afhankelijk te zijn van klassieke activiteiten zoals vastgoed, fusies en overnames. Ze heeft die activiteiten beperkt en tijdens de crisis de status van financiële holding verworven. Daardoor heeft ze toegang tot federale fondsen, maar kan ze ook retailbankactiviteiten aanbieden. Vorig jaar is ze begonnen met consumentenkredieten en ze is actief geworden in private equity. Eigenlijk is Goldman Sachs een bank die haar strategie heel snel kan aanpassen. Omdat ze weinig bureaucratie kent en haar vennoten meteen de nodige beslissingen kunnen nemen.”

Is Goldman Sachs de enige bank die zo functioneert?

Marc Roche:”Het is de enige echt fascinerende bank. Ze heeft de politieke infiltratie tot schone kunst verheven. Haar manier van rekruteren is uniek. En Goldman Sachs brengt de fantasie op hol, heb ik gemerkt bij het schrijven van mijn boek. Sommige kritieken op de bank neigen naar antisemitisme, anderen zien in Goldman Sachs de incarnatie van een wereldwijd complot. Maar dat is naast de kwestie. Goldman Sachs is al lang geen “joodse” bank meer, net zo min als Morgan Stanley een “protestantse” bank is of Merrill Lynch een “katholieke” bank.

Pierre-Henri Thomas

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content