Deze bedrijven bepalen uw leven

Amazon en andere techtitanen verstrakken hun greep op ons dagelijkse leven en worden in ijltempo de machtigste bedrijven ter wereld. In die race zijn de Verenigde Staten en Azië duidelijk de sterkste regio’s. Europa lost de rol.

Ons leven wordt met de dag digitaler. We kopen volop op het internet, regelen onze bankzaken online, praten met onze pc, en binnenkort rijdt de auto met ons in plaats van omgekeerd. Hier en daar duiken de eerste robots al op in ons dagelijkse leven.

Welke bedrijven zijn het beste geplaatst in deze nieuwe tijden? En waar opereren ze? Om dat te weten maakten we een lijst van zestien sectoren in de nieuwe economie. Daarna keken we welke bedrijven uitblinken in die categorieën en welke hun uitdagers zijn. En dan valt het meteen op: Europa heeft veel minder wereldleiders dan de VS en Azië, en vooral China. Bovendien hebben China en de VS veel meer bedrijven die in veel meer categorieën uitblinken. In verschillende categorieën is Europa zelfs niet te vinden aan de top.

Sommige van die ondernemingen staan de komende jaren voor grote uitdagingen. Deze spelers moet u in de gaten houden:

Alphabet (Google)

Blinkt uit in: artificiële intelligentie, datamining en cloudcomputing

Is uitdager in: e-commerce, groene energie, ruimtevaart, sociale media, zakelijke software, smartphones, telecominfrastructuur en fintech

Opgericht in: 1998

Omzet: 110 miljard dollar

Werknemers: 88.000

Door zijn enorme schaal is Google onaantastbaar. Naast de gelijknamige zoekmachine, het besturingssysteem Android en de videowebsite YouTube heeft het nog vier andere, bijna uitsluitend gratis diensten met meer dan 1 miljard gebruikers. Google verzilvert die enorme populariteit via advertenties. In de VS en andere westerse landen domineert het de bestedingen voor onlinereclame met een geschat marktaandeel van telkens 40 procent.

Maar het bedrijf wil ook andere sectoren domineren. De enorme winsten van de internetactiviteiten van Google investeren de oprichters Larry Page en Sergey Brin in other bets. Dat is Google-jargon voor nieuwe, vaak futuristische ideeën, zoals zelfrijdende wagens en onsterfelijkheid. Het zijn altijd activiteiten waarin Google zijn sterktes kan uitspelen: het verwerken van gigantische hoeveelheden data, en zaken automatiseren via artificiële intelligentie en software. Page en Brin zijn ervan overtuigd dat verschillende van die gokken op lange termijn de internetbusiness kunnen aflossen als de sterkhouder van de holding Alphabet.

Amazon

Blinkt uit in: artificiële intelligentie, datamining, e-commerce, robotica en cloudcomputing

Is uitdager in: zakelijke software en smartphones

Opgericht in: 1994

Omzet: 178 miljard dollar

Werknemers: 566.000

Amazon heeft van alle techgiganten wellicht de grootste fysieke aanwezigheid. De e-commercereus nam vorig jaar de supermarktketen Whole Foods over en investeerde de voorbije decennia miljarden in een fijnmazig en wereldwijd logistiek netwerk. Bij de opstart werden de bestellingen nog verwerkt op een deur op schragen in de kelder van oprichter en CEO Jeff Bezos. Nu woont bijna de helft van de Amerikanen op slechts 30 kilometer van een distributiecentrum van Amazon, waar robots meer en meer de dienst uitmaken.

Niet alles wat Bezos aanraakt, verandert in goud. Maar de voorbije jaren heeft Amazon de concurrentie in cruciale sectoren op een schier onoverbrugbare achterstand gezet. Het is marktleider in cloudcomputing en virtuele assistenten (Alexa in de slimme luidspreker Echo). Maar Bezos jaagt Amazon nog verder de toekomst in: van kassaloze winkels tot bestellingen per drone.

Apple

Blinkt uit in: computerchips, e-commerce, sociale media en smartphones

Is uitdager in: artificiële intelligentie, zelfrijdende auto’s, datamining, groene energie, cloudcomputing en fintech

Opgericht in: 1976

Omzet: 229 miljard dollar

Werknemers: 123.000

Apple staat voor een grote uitdaging. De iPhone bezorgde het bedrijf tien moddervette jaren. Maar nu zijn smartphones een mature markt. Apple kan moeilijk in hetzelfde tempo blijven groeien. Daarvoor hebben Samsung, Huawei en andere Aziatische fabrikanten genoeg modellen die in prijs en functionaliteiten zware concurrentie zijn voor de iPhone. Met zijn smartwatches en tablets is Apple ook marktleider in het hogere segment, maar smartphones zijn met voorsprong de belangrijkste markt in consumentenelektronica.

De iPhone is dus gedoemd nog lang de locomotief van Apple te blijven. Al hoeft het bedrijf niet te vrezen dat iPhone-gebruikers snel afhaken. Daarvoor is het merk te sterk en zijn het eigen besturingssysteem en het aanbod van goede mobiele apps een te hoge drempel.

NVIDIA

Blinkt uit in: artificiële intelligentie en computerchips

Is uitdager in: –

Opgericht in: 1993

Omzet: 9,7 miljard euro

Werknemers: 11.500

NVIDIA moet voorlopig Intel en andere fabrikanten van computerchips voor laten gaan, maar dat kan snel veranderen. De chips van NVIDIA waren oorspronkelijk ontwikkeld voor grafische kaarten en voor het snel en efficiënt weergeven van beelden. Nu blijken de chips ook bijzonder geschikt voor andere data-intensieve processen. De apparatuur van NVIDIA wordt gebruikt in drie boomende niches: om bitcoins en andere cryptomunten te genereren, om data van sensoren in zelfrijdende auto’s te verwerken en om de meest geavanceerde AI-software te laten draaien. De enige bedreiging komt van de eigen klanten. Tesla kondigde bijvoorbeeld al aan dat het zelf een AI-chip wil ontwikkelen.

Alibaba

Blinkt uit in: artificiële intelligentie, e-commerce, cloudcomputing en fintech

Is uitdager in: –

Opgericht in: 1999

Omzet: 33 miljard euro

Werknemers: 66.800

Het afgelopen boekjaar werd voor 785 miljard dollar goederen verhandeld via de websites van Alibaba. Net zoals Amazon heeft Alibaba zich van een e-commercebedrijf getransformeerd tot een techconglomeraat. In China domineert het de infrastructuur voor cloudcomputing en is zijn betaaldienst Alipay zeer populair. De charismatische oprichter Jack Ma wil het bedrijf nog meer diversifiëren. Begin dit jaar maakte hij het plan bekend om zelfrijdende auto’s te ontwikkelen. Daarnaast maakt hij van internationale expansie een prioriteit. Alibaba groeit uit tot de onmisbare tussenschakel voor al wie van Chinese fabrikanten wil afnemen. Maar de expansie dreigt te botsen met het beleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Die blokkeerde de overname van het Amerikaanse Moneygram.

Tencent

Blinkt uit in: datamining, sociale media en fintech

Is uitdager in: artificiële intelligentie

Opgericht in: 1998

Omzet: 31,7 miljard euro

Werknemers: 44.800

Tencent domineert de sociale media in China zoals Facebook dat doet in de VS en in Europa. Maar CEO Ma Huateng – Pony Ma, zoals hij zich laat noemen – kon niet terugvallen op een goed uitgebouwde reclamemarkt om de gratis basisdiensten te financieren. Hij moest gebruikers overtuigen kleine bedragen te betalen voor extra functionaliteiten in onlinegames en op QQ, zijn eerste sociale netwerk. De opvolger WeChat, een berichtendienst, is uitgegroeid tot een platform waar Facebook, Google en Snapchat alleen van kunnen dromen. Voor de meer dan 500 miljoen dagelijkse gebruikers in China is WeChat de ultieme onlinetool. Zij gebruiken het niet alleen voor berichten, maar ook voor e-commerce en betalingen in fysieke winkels. Tencent wil de expertise die het in big data en AI heeft opgebouwd, gebruiken voor een forse expansie. Het maakt ook van zelfrijdende wagens een prioriteit.

Samsung Electronics

Blinkt uit in: smartphones

Is uitdager in: computerchips

Opgericht in: 1969

Omzet: 190 miljard euro

Werknemers: 320.671

Samsung, bekend van zijn smartphones en andere consumentenelektronica, beleeft van de Aziatische techgiganten wellicht de meest stormachtige jaren. Topman Lee Jae-yong zat een jaar in de cel na een veroordeling in een omkopingszaak. Hij had nog maar pas officieel de leiding overgenomen van zijn vader Lee Kun-hee, de drijvende kracht achter de opmars van het Zuid-Koreaanse conglomeraat in consumentenelektronica.

Samsung is de marktleider in smartphones en ziet die positie bedreigd door Chinese fabrikanten die goedkope toestellen aanbieden en ook marktaandeel afsnoepen in het hogere segment. Daarnaast wil Apple minder afhankelijk worden van de componenten van Samsung.

Er is een andere strategie nodig om de twee meest winstgevende takken nog fors te doen groeien. Daarnaast is het op zijn beurt veel te afhankelijk van Googles besturingssysteem Android en apps. De eigen alternatieven slaan voorlopig niet aan.

BYD

Blinkt uit in: batterijen

Is uitdager in: elektrische auto’s

Opgericht in: 1995

Omzet: 13,7 miljard euro

Werknemers: 201.000

Het Chinese BYD, afkorting van Build Your Own Dream, heeft zeer goede troeven om een absolute wereldspeler te worden in elektrische voertuigen. Het behoorde al bij de grootste batterijproducenten, en met de steun van de Chinese overheid is het uitgebouwd tot een van de grootste fabrikanten van elektrische wagens en bussen. Zo mocht het de meerderheid van 16.000 elektrische bussen leveren voor het openbaar vervoer in zijn thuisstad Shenzen. Superbelegger Warren Buffet heeft zich ingekocht in BYD.

Ocado

Blinkt uit in: e-commerce

Is uitdager in: –

Opgericht in: 1972

Omzet: 1,66 miljard euro

Werknemers: 11.902

Europa heeft geen kleppers à la Amazon, maar Ocado is een goudhaantje. Het is in Groot-Brittannië marktleider in de onlineverkoop van verse voeding. Achter dat commerciële succes schuilt een indrukwekkende infrastructuur van verdeelcentra, waar Ocado eigen robots voor ontwikkelde. Andere traditionele supermarkten hebben hun logistiek nog niet zo doorgedreven kunnen automatiseren. Daardoor is Ocado bijzonder goed geplaatst om Amazon te weerstaan. Kroger, de grootste Amerikaanse supermarktketen na Walmart, sloot vorige week een deal om de technologie van Ocado exclusief te mogen gebruiken in de VS, precies om zich ook daar tegen Amazon te kunnen verweren.

SAP

Blinkt uit in: zakelijke software

Is uitdager in: artificiële intelligentie en cloudcomputing

Opgericht in: 1972

Omzet: 23,4 miljard euro

Werknemers: 88.543

Ook in software voor bedrijven heeft Europa weinig giganten, behalve het Duitse SAP. In de backoffice van bedrijven heeft de software van SAP vaak een sleutelpositie. Met 3 miljard euro heeft de onderneming het grootste onderzoeksbudget van alle Europese softwarebedrijven. De focus ligt op artificiële intelligentie, big data en het internet der dingen (machines die via netwerken informatie uitwisselen). De concurrentie vanuit de VS blijft zeer groot. Naast zijn generatiegenoten Microsoft en Oracle is de onlinesoftwarepionier Salesforce ook een belangrijke uitdager.

Siemens Gamesa

Blinkt uit in: groene energie

Is uitdager in: artificiële intelligentie en elektrische auto’s

Opgericht in: 2017

Omzet: 11 miljard euro

Werknemers: 25.000

Lang domineerde het Deense Vestas de productie van windturbines, maar vorig jaar fuseerden het Duitse Siemens en het Spaanse Gamesa tot de nieuwe marktleider. Europa heeft dus een zeer sterke windsector, maar die kan niet op beide oren slapen. Naast de traditionele concurrent GE komen de Chinezen opzetten. De prijzen worden nog meer gedrukt, omdat veel overheden de steun voor windparken terugschroeven. De komende jaren moet de Duits-Spaanse joint venture dus extra op de kleintjes letten. En het moet erover waken dat het zijn technologische voorsprong, in het bijzonder in zeer grote turbines op zee, niet verliest aan Aziatische uitdagers.

Volkswagen Group

Blinkt uit in: elektrische auto’s

Is uitdager in: –

Opgericht in: 1937

Omzet: 230,7 miljard euro

Werknemers: 642.300

Weinig mensen weten het, maar het bedrijf met het grootste budget voor onderzoek en ontwikkeling is Volkswagen Group. Vorig jaar trok het daarvoor 13,6 miljard euro uit. Dat geld gebruikt het voor onderzoek naar elektrische wagens, maar ook nog altijd naar modellen met een verbrandingsmotor. Tegen 2025 wil de groep ook in elektrische wagens marktleider zijn.

Volkswagen, Audi en de andere merken trekken de komende vier jaar 35 miljard euro uit voor elektrische en zelfrijdende wagens. Een grote versnelling, want eerder wilde Volkswagen daarin slechts 20 miljard investeren, tegen 2030. Maar zeker op zijn Europese thuismarkt zijn er nog veel obstakels, ook omdat in veel landen de infrastructuur van laadpalen nog in de kinderschoenen staat.

Maar er zijn ook nog…

Verenigde Staten

Walmart: de grootste retailer ter wereld.

Microsoft: de marktleider in besturingssystemen voor pc’s en zakelijke software

Tesla: producent van elektrische wagens en batterijen

SpaceX: ontwikkelaar van herbruikbare raketten voor de ruimtevaart

Facebook: domineert de sociale media in het Westen

IBM: ontwikkelt zakelijke software, met onder meer het AI-platform Watson

Salesforce: cloudpionier en marktleider in onlinesoftware voor bedrijven

Dell: IT-infrastructuur en pc’s

Netflix: videostreaming

Uber: onlinetaxicentrale

Azië

Toyota: autoproducent die zwaar inzet op hybride en elektrische wagens

Foxconn: elektronicafabrikant en belangrijkste onderaannemer van westerse merken

Baidu: Chinese zoekmachine, met een groeiende divisie voor artificiële intelligentie en zelfrijdende wagens

Sensetime: de meest waardevolle start-up in artificiële intelligentie (gezichtsherkenning voor politiesurveillance)

Didi: onlinetaxicentrale, marktleider in China

Panasonic/Sanyo: de grootste producent van batterijen

Huawei: een van de grootste producenten van smartphones en telecominfrastructuur

Softbank: een fonds met een uitgebreide portefeuille in robotica

Europa

Bosch: wordt almaar belangrijker in componenten voor elektrische fietsen

Zalando: kledingverkoop via het internet

Daimler: autoproducent die zwaar inzet op zelfrijdende wagens

Spotify: muziekstreaming

Adyen: verwerking van onlinebetalingen