Big business in een tipzak

© belga

De Belgische frituuruitbaters dromen ervan om door de Unesco als werelderfgoed te worden erkend. Deze sector biedt duizenden mensen werk en beroemt zich op zijn Belgische identiteit en professionalisme.

“Een Unesco-label kan een groot verschil maken voor onze export, vooral in de diepvriesfrieten. Vergeet niet dat frieten, en bij uitbreiding aardappelen, in België voor duizenden jobs zorgen. Naast de 5000 frituuruitbaters heb je de landbouwers en de bedrijven uit de aardappelverwerkende sector”, zegt Bernard Lefèvre, voorzitter van Navefri, het Nationaal Verbond van Frituuruitbaters.

Volgens Belgapom, de Belgische vereniging die de belangen verdedigt van de bedrijven in de aardappelhandel en -verwerking, telt ons land 7000 producenten, enkele honderden leveranciers van producten en diensten en een twintigtal professionele units die bijna 2700 mensen werk bieden. Vorig jaar verwerkten ze samen drie miljoen ton aardappelen. In 1990 was dat nog maar een half ton.

Weerstaan aan de mondialisering van de smaak, dat is de grootste uitdaging van een beroep dat de speelbal lijkt van de schommelende grondstofprijzen. Constant Peeters, eigenaar van twee frietzaken in Evere, geeft uitleg. “In tien jaar is mijn omzet stabiel gebleven, maar werd er wel stevig aan mijn winstmarge geknaagd. De prijzen van aardappelen, gas, frituurolie, verpakkingsmateriaal, sauzen en ook de taksen zijn gestegen. Ik zag me genoodzaakt dit door te berekenen in mijn tarieven, met alle risico’s op klantenverlies van dien.”

In de ogen van de consument is prijs van een pakje frieten fors gestegen. Toch is de stijging veel kleiner dan men zou vermoeden. Amper tien jaar geleden, net voor de omschakeling naar de euro, kostte een pakje gemiddeld 1,60 euro. Een onderzoek uit 2010 van Navefri wees uit dat de gemiddelde prijs in 2007 naar 1,77 euro is geklommen en naar 1,88 euro in 2009. In sommige frituren betaalt u wellicht meer dan 2 euro, maar over het algemeen is de prijs van een pakje frieten in tien jaar met niet meer dan 20 procent gestegen.

Consumenten betreuren dat de voortdurende prijsschommelingen van de aardappelen de frituuruitbaters ertoe hebben aangezet hun prijzen alleen maar te verhogen, zonder ze ooit weer te verlagen. Om die reden verzocht minister van Ondernemen Vincent Van Quickenborne de nationale mededingingsautoriteiten in 2010 om na te gaan waarom de aardappelprijzen daalden terwijl de frituurtarieven stegen. “Een misvatting”, antwoordden de professionals van de sector in koor, want aardappen vertegenwoordigen slechts 10 procent van de kosten van een frituuruitbater. Daarnaast zijn er de afbetaling van de frietketels, het gasverbruik, de aankoop van frituurolie (of -vet), van andere voedingsmiddelen (vlees, sauzen en dergelijke) en verpakkingsmateriaal en ten slotte de taksen.

De voorraad Belgische aardappelen is uiteraard beperkt, maar toch blijkt uit de laatste cijfers dat de aardappelteelt op onze velden aan een opmars bezig is. Volgens de federale overheidsdienst Economie is het aantal landbouwbedrijven in België in 2010 met 3,4 procent gedaald ten opzichte van 2009 en is de beteelde oppervlakte in één jaar tijd met 1,7 procent geslonken, maar is de aardappelteelt met 10,9 procent toegenomen. Sterker nog, in de jongste dertig jaar is het aantal hectare waarop aardappelen worden verbouwd verdubbeld, terwijl het aantal landbouwbedrijven in dezelfde periode met 63 procent daalde.

Thuis, op restaurant of in het frietkot, overal smult de Belg van zijn frietjes. Volgens een onderzoek van Navefri gaat 93 procent van alle Belgen tussen 15 en 65 jaar minstens één keer per jaar naar een frituur. “Een derde van de beginnende frituuruitbaters het niet langer uithoudt dan een jaar en dat de meerderheid binnen de drie jaar de boeken moet sluiten. Elk jaar gaan ongeveer duizend frituren dicht om vervolgens te worden overgenomen door beginnende frituristen. Het aantal frietzaken blijft hierdoor vrij constant rond 5000 schommelen. Ik blijf er echter op hameren dat een frietkot niet altijd een financiële vetpot is… Frieten aan de man brengen is een hele kunst die veel vakkennis vergt. Deze kennis kunnen aspirant-frituristen opdoen in gespecialiseerde opleidingen die wij alleen maar warm kunnen aanbevelen”, zegt Lefèvre.

F.B.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content