Belgische transportsector bloedt door Oost-Europese concurrentie

Tien jaar geleden werd de Europese Unie uitgebreid van 15 naar 25 lidstaten. Wat is de impact van die uitbreiding voor het Belgische wegvervoer tien jaar later? Volgens Febetra, de beroepsvereniging van de Belgische transporteurs en logistieke dienstverleners, zijn de gevolgen van de uitbreiding pijnlijk voor de sector.

In mei 2004 kreeg de Europese Unie er tien nieuwe lidstaten bij: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië. Vandaag telt de Unie 28 lidstaten; ook Bulgarije, Kroatië en Roemenië zijn lid geworden.

Febetra publiceerde in 2005 een eerste onderzoek over de invloed van die uitbreiding op het Belgische goederenvervoer. De resultaten bleken toen weinig hoopvol. De Belgische vervoerder verloor meer en meer terrein op de internationale markt, en moest zich voornamelijk terugplooien op de nationale transportmarkt. Ook dit jaar heeft de federatie een stand van zaken opgemaakt. “De resultaten liegen er niet om. De situatie van de Belgische transportsector is duidelijk verontrustend”, stelt Philippe Degraef, de directeur van Febetra.

Belgen spelen ook nationale transporten kwijt

Uit de resultaten van de nieuwe enquête blijkt dat de meerderheid van de ondervraagde transporteurs (83% tegenover 66% in 2005) de uitbreiding ziet als een bedreiging en sindsdien een sterke concurrentie ervaart.

De afgelopen tien jaar heeft bijna twee derde (73 procent tegenover 58% in 2005) vrachten verloren zien gaan. Dan gaat het meestal over het verliezen van internationale transporten naar Frankrijk (41%) en Duitsland (31%). “Zorgwekkend is echter dat 27 procent antwoordt dat ze ook nationale transporten zijn kwijtgespeeld. Het is dan ook niet verwonderlijk dat 75 procent de verdere liberalisering van de cabotage als een bedreiging ziet”, zegt Degraef.

Cabotagevervoer in België is vervoer door een bedrijf uit een ander land, waarbij de laadplaats en de losplaats zich allebei op het Belgische grondgebied bevinden. Vandaag is cabotage slechts toegestaan onder bepaalde voorwaarden. Zo moet een opdracht gebeuren in aansluiting op een internationaal transport; maximaal drie cabotagetransporten zijn toegelaten en die transporten dienen te gebeuren binnen een periode van zeven kalenderdagen, te rekenen vanaf de laatste lossing aan het einde van het internationale transport.

Roemeense concurrentie overklast de Poolse

In 2005 verloren de Belgische transporteurs vooral opdrachten aan Poolse en Tsjechische vervoerders. Vandaag is de concurrentie van Poolse vervoerders nog altijd groot, aangezien ze met iets meer dan 15 procent van de afgesnoepte transporten aan de haal gaan. Maar ze worden overklast door de Roemeense transporteurs die sinds hun toetreding tot de Europese Unie in 2007 ook kunnen inspelen op de liberalisering van de transportmarkt.

En hoe reageert de Belgische vervoerder? Uit de resultaten van de Febetra-enquête blijkt dat 53 procent van de transporteurs zich terugplooit op de korte afstanden. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat 7 procent van de ondervraagden er de brui aan geeft en zijn transportactiviteiten stopzet. Naast het hoge aantal faillissementen en de consolidaties in de sector, is dat een van de verklaringen waarom het aantal Belgische transportondernemingen sinds 2003 met 10 procent is gedaald en ook het aantal arbeiders de laatste jaren met ongeveer 5000 eenheden is verminderd. Slechts 12 procent van de ondervraagde transporteurs counterde de uitbreiding met de opening van een filiaal in een andere lidstaat.

“Uit de resultaten van die enquête kan Febetra slechts één conclusie trekken: de regering die morgen aan zet is, zal van de verlaging van de loonlasten een topprioriteit moeten maken”, zegt Philippe Degraef. Voor een transportbedrijf zijn loonkosten en diesel samen goed voor 70 procent van de totale operationele kosten. Besparen op brandstof kan door zuiniger te rijden. Om loonkosten te sparen wordt meer en meer gekeken naar het buitenland.

K.D.C.