‘Banken moeten veel duidelijker keuzes maken’

© Emy Elleboog
Patrick Claerhout
Patrick Claerhout redacteur bij Trends

De digitalisering gaat de banksector op zijn kop zetten. “De bank die alles wil doen voor iedereen is ten dode opgeschreven”, zegt professor Bjorn Cumps van het Vlerick Center for Financial Services.

In het kader van een reeks over digitale disruptie en de impact op verschillende sectoren legt Trends deze week zijn oor te luister bij Bjorn Cumps. De Vlerick-professor concentreert zijn onderzoek op de gevolgen van de technologische veranderingen voor de financiële sector. “In België merk je dat veel financiële instellingen strategisch niet goed weten hoe zich te differentiëren door technologische vernieuwing”, zegt hij. “Ze moeten veel duidelijker keuzes maken. Daar zijn ze in het verleden niet zo goed in geweest.”

Wat houdt de digitale uitdaging voor de banksector in?

Bjorn Cumps: “Eigenlijk gaat het om twee fenomenen. Enerzijds merk je dat grote spelers als Google, Apple en Facebook lonken naar de wereld van de financiële en bancaire dienstverlening. Anderzijds ontstaat een heel nieuwe deelsector, de zogenoemde ‘fintech’. Dat zijn startende bedrijven die zich doorgaans concentreren op één aspect van het bankieren. Dat specifieke aspect doen ze dan wel sneller, transparanter en efficiënter dan de banken.”

Je leest vaak dat bedrijven als Apple en Google ook een bank willen worden.

Bjorn Cumps: “Dat is niet zo. Ze willen vooral een cent meepikken van het vele geld dat in de financiële en bancaire dienstverlening circuleert. Daarom mikken ze op de meest sappige stukken. Met Apple Pay, Google Wallet en Facebook Money Transfer bijvoorbeeld azen ze op een stuk van de taart van het betalingsverkeer, en dan vooral op de fees die daarmee gepaard gaan.”

In de VS haken de banken hun wagonnetje aan dat van Apple Pay. Waarom doen ze dat?

Bjorn Cumps: “Omdat Apple zich voorlopig niet opstelt als een concurrent. Apple vernieuwt het betaalsysteem niet. De onderneming steekt bij wijze van spreken de betaal- of kredietkaart in een iPhone en legt er een belevingslaagje op, waardoor het allemaal een stuk makkelijk, leuker en glimmender wordt. Maar onderliggend gebruikt Apple hetzelfde betalingssysteem, waardoor de banken zich niet aangevallen voelen. Natuurlijk eist de technologiereus een deeltje van de koek. Maar de banken redeneren dat die koek door de betrokkenheid van Apple groter zal worden, dat meer transacties uitgevoerd zullen worden voor grotere bedragen.”

En dan heb je al die starters die focussen op een deelaspect van het bankieren: betalingen, kredietverlening, financiële planning, crowdfunding enzovoort. Hoe reëel is die bedreiging?

Bjorn Cumps: “Bij fintechstart-ups is er een heel andere dynamiek. Zij zijn flexibel, beslissen snel, en trekken heel wat risicokapitaal aan. In de VS en het Verenigd Koninkrijk beschouwen jonge consumenten een bank niet langer als één instelling. Zij zien de bancaire dienstverlening als een verzameling van apps. Voor een consumentenlening gaan ze naar bedrijf x of openen ze app y. In vijf minuten wordt hun aanvraag behandeld en al dan niet goedgekeurd. Voor betalingen openen ze dan weer een andere app. Het kan allemaal snel, goedkoop, transparant en gemakkelijk, en je hebt er geen bank voor nodig.”

Hoe moeten de banken daarop reageren?

Bjorn Cumps: “Het zou geen goed idee zijn op elk van die domeinen in de tegenaanval te gaan en de strijd aan te gaan met die start-ups. Ze kunnen er ook mee samenwerken, of ze overnemen. Maar ze mogen ze vooral niet negeren. De banken moeten uitgaan van hun sterke punt, en dat is de klantenrelatie en -informatie waarover zij beschikken. Vertrekkende vanuit die data hebben ze de mogelijkheid zaken te ontwikkelen die de klanten op prijs stellen. Op die manier kunnen ze zichzelf in het centrum van het financiële ecosysteem handhaven.

“Als ze daar niet in slagen dreigen de nieuwkomers met alle leuke en winstgevende brokken te gaan lopen en de band met de consument te veroveren. En dan blijven de banken achter als grote en sterk gereguleerde infrastructuurproviders, die bovendien ook nog een hele erfenis meeslepen. Voor veel bankiers is dat het doembeeld van de digitale ontwrichting.”

Lees het volledig interview met professor Cumps en de eerste aflevering in de reeks over digitale disruptie in Trends van deze week.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content