‘Aandeelhouder boven bij BNP Paribas Fortis’

Het is schrijnend dat de herstructurering bij BNP Paribas Fortis parallel loopt met een forse dividenduitkering aan de Franse moeder. Dat zegt Trends-redacteur Patrick Claerhout.

Bij BNP Paribas Fortis verdwijnen de komende drie jaar 267 kantoren en 2200 arbeidsplaatsen. Dat is een ingrijpende herstructurering: vier van de tien kantoren gaan dicht en een op de vijf banen wordt geschrapt.

Die herstructurering is noodzakelijk. BNP Paribas Fortis is van de vier grootbanken in België degene met de zwaarste kostenstructuur. En de klanten zijn de voorbije jaren in groten getale overgeschakeld op digitale kanalen. Het kantoorbezoek gaat snel achteruit.

Toch kunnen bij de herstructurering kanttekeningen geplaatst worden. BNP Paribas Fortis heeft de voorbije jaren wellicht iets te veel de zaken op hun beloop gelaten. Banken als KBC en Belfius werden zo zwaar getroffen door de financiële crisis dat ze snel en ingrijpend hun activiteiten en businessmodel hervormd hebben. ING België kondigde drie jaar geleden de opslorping van Record Bank en de schrapping van 3000 banen aan. Die daadkracht was minder groot bij BNP Paribas Fortis. De overhead uit de goede, oude Fortis-tijden werd onvoldoende afgeslankt.

Dat was niet nodig omdat de Belgische bank naarstig bijdroeg aan de groepswinst van BNP Paribas. Maar de voorbije jaren knabbelt de lage rente steeds meer inkomsten weg. Bij een onveranderde kostenbasis geeft dat minder winst. En net nu heeft de Franse moederbank behoefte aan meer middelen. De kapitaalbuffers mogen gerust wat aangedikt worden, terwijl de groeivooruitzichten minder fraai ogen.

Het is dan ook schrijnend dat de herstructurering bij BNP Paribas Fortis parallel loopt met een forse dividenduitkering aan de Franse moeder. De Belgische bank keert in april een slotdividend van 1,8 miljard euro uit, boven op het vorig jaar toegekende interim-dividend van 1,9 miljard euro. Dat betekent dat BNP Paribas Fortis in één klap twee keer zijn jaarwinst op een Parijse rekening stort.

Dat de Belgische staat de grootste aandeelhouder van BNP Paribas is, en dus onrechtstreeks meeprofiteert van die gulle winstuitkering, is een zwak tegenargument. Want uiteindelijk zijn de Belgische klanten en werknemers de dupe. Terwijl men in Parijs de dividenden ziet stijgen, mogen de Belgische klanten minder service verwachten.

BNP Paribas Fortis zegt dat bijna alle klanten in een straal van tien minuten rijden een kantoor zullen vinden, maar wie voortaan naar het naburige dorp moet, heeft daar geen boodschap aan. Ook al zijn de digitale kanalen in opmars, een grote groep klanten houdt vast aan haar oude gewoontes. KBC vangt dat op door bemande kantoren te vervangen door automatenkantoren. BNP Paribas Fortis zet een nieuwe standaard: de bank zal eind 2021 amper iets meer dan 400 kantoren overhouden. Dat is ongezien weinig voor een grootbank in België. De kans is bovendien groot dat andere banken zich verplicht zullen voelen mee te gaan in die race to the bottom.

Ook voor het personeel worden de komende jaren geen pretje. Het klopt dat ontslagen vermeden worden. De afslanking gebeurt via natuurlijk en vrijwillig vertrek. Maar wie de cijfers van nabij bekijkt, merkt dat BNP Paribas Fortis erop rekent dat jaarlijks 500 mensen spontaan en zonder incentive de bank verlaten. Dat is meer dan 5 procent van het totaal. De prijs voor aantrekkelijkste werkgever zal BNP Paribas Fortis daarmee niet winnen.