15 jaar Trends Gazellen: sterspelers zonder sleet

In 2002 bekroonden Trends en zijn Franstalige zusterblad Trends-Tendances de eerste Gazellen, de snelst groeiende bedrijven van België. De Gazellen van weleer zijn nog altijd in bloedvorm. Vergeleken met het gemiddelde Belgische bedrijf, investeren en rekruteren ze drie keer zoveel, en creëren ze vier keer zoveel toegevoegde waarde.

Trends en Trends-Tendances stellen elk jaar de rangschikking op van de snelst groeiende bedrijven van het land, de Trends Gazellen. Dit jaar zijn de Gazellen aan hun vijftiende editie toe. Hoe zit het met de prestaties van de eerste lichting, de Gazellen van 2002? Steken zij er na al die jaren nog altijd boven uit? Of hebben de jaren hun tol geëist?

De kampioenen van weleer hebben niets van hun glans verloren, blijkt uit berekeningen van het handelsinformatiebureau Roularta Business Information. Zij investeren en rekruteren drie keer zoveel als het gemiddelde Belgische bedrijf, en creëren bijna vier keer zoveel toegevoegde waarde.

Althans, dat geldt voor de Gazellen die overblijven van de lichting 2002. Dat zijn er nog 644. “Het gaat om de Gazellen die nog altijd hun balans neerleggen onder hetzelfde ondernemingsnummer als in 2002”, zegt Pascal Flisch van Roularta Business Information. “Dat wil niet noodzakelijk zeggen dat de rest van de lichting 2002 failliet is gegaan. Zij kunnen overgenomen zijn, of gefuseerd met een ander bedrijf.”

Roularta Business Information bekeek eerst de netto-investeringen. Dat is het bedrag aan investeringen verminderd met de desinvesteringen. “Stel dat een bedrijf investeert in nieuwe machines, maar tegelijk geld opstrijkt uit de verkoop van oude machines”, zegt Flisch. “Het verschil tussen beide bedragen zijn de netto-investeringen.” In hun jongste boekjaar kwamen de 644 Gazellen van 2002 uit op gemiddeld 10 miljoen euro aan netto-investeringen (zie tabel De atleten van de Belgische bedrijfswereld). Dat is ruim het drievoud van de gemiddelde netto-investeringen van alle Belgische vennootschappen die – net zoals de Gazellen – minstens vijf jaar oud zijn en twintig of meer werknemers tellen. Er zijn zowat 17.100 vennootschappen in dat geval.

Samen investeerden de 644 Gazellen in hun jongste boekjaar een nettobedrag van 6,4 miljard euro. Voor de hele groep van 17.100 vennootschappen was dat 50,2 miljard euro. Dat betekent dat het aandeel van de 644 Gazellen uitkomt op 12,7 procent, terwijl zij amper een fractie vertegenwoordigen van de hele groep, met name 3,8 procent.

Roularta Business Information bekeek ook recentere lichtingen van de Trends Gazellen. De Gazellen van de lichting 2010 investeerden in hun jongste boekjaar gemiddeld 3,4 miljoen euro netto. Dat is slechts 16 procent meer dan het gemiddelde van de groep van 17.100, minder indrukwekkend dan de lichting 2002. “Dat is begrijpelijk”, zegt Flisch. “De Gazellen van 2010 hebben amper enkele jaren tijd gehad om hun investeringen op te voeren. De Gazellen van 2002 doen beter omdat ze gedurende zowat vijftien jaar zijn doorgegroeid, en grotere bedrijven kunnen nu eenmaal meer investeren.”

Bij de Gazellen van de lichting 2012 is de voorsprong geslonken tot 10 procent, en de Gazellen van de lichting 2014 doen zelfs slechter dan het Belgische gemiddelde. Ook dat is niet onlogisch, volgens Flisch: “Recente Gazellen hebben nog maar pas een groeispurt achter de rug. Dat heeft investeringen geëist. Dat tempo kun je niet volhouden. Op een bepaald ogenblik moet je even halt houden.”

Springlevend

Als het aankomt op aanwervingen, houden de Gazellen geen haltes. Alle lichtingen doen het beter dan het Belgische gemiddelde. In hun jongste boekjaar hadden de 17.100 vennootschappen gemiddeld 104 voltijdse werknemers in dienst. Bij de Gazellen van 2002 was dat gemiddeld 334, meer dan het drievoudige. De lichtingen 2010, 2012 en 2014 telden respectievelijk gemiddeld 138, 177 en 125 voltijdse medewerkers. Dat is telkens minder dan de lichting 2002, maar nog altijd meer dan het Belgische gemiddelde. “Dat bevestigt dat de Gazellen tot de elite van onze economie behoren”, zegt Flisch. “Zelfs de Gazellen van 2014 hebben volop aangeworven, ook al hadden ze daar amper een of twee jaar de tijd voor.”

De Gazellen zijn op hun best bij de creatie van toegevoegde waarde. Dat is het verschil tussen de waarde van grondstoffen en andere benodigdheden, en de verkoopopbrengst van het afgewerkte product. Hoe groter dat verschil, hoe beter. Het betekent dat een bedrijf hoogwaardige producten kan toveren uit een bepaald stel ingrediënten. Het is een maatstaf voor ondernemerschap.

Aan toegevoegde waarde is er geen gebrek bij de Gazellen. De lichting 2002 realiseerde in haar jongste boekjaar een toegevoegde waarde van gemiddeld 36,5 miljoen euro. Dat is bijna het viervoud van het gemiddelde van de 17.100 vennootschappen. Dat geldt ook voor de lichtingen van 2010, 2012 en 2014. Zij realiseerden in hun jongste boekjaar gemiddeld 45, 122 en 42 procent meer toegevoegde waarde.

Ook gezamenlijk creëren de Gazellen meer toegevoegde waarde, al zijn ze met veel minder. Een voorbeeld zijn de Gazellen van 2002. Die lichting telt 33 Gazellen met meer dan 999 werknemers, goed voor een totale toegevoegde waarde van 354,9 miljoen euro in het jongste boekjaar. De grote groep van 17.100 vennootschappen telt 209 bedrijven met meer dan 999 werknemers. Zij realiseerden in hun jongste boekjaar een totale toegevoegde waarde van slechts 234,9 miljoen euro. De Gazellen van 2002 zijn nog altijd springlevend. Eens Gazelle, altijd Gazelle.