Wim Dejonghe (Allen & Overy): ‘Wij zullen de brexit wel overleven’

Britse advocatenkantoren, zoals Freshfields, Linklaters en Allen & Overy, beheersen de markt van juridische dienstverlening voor grote transacties en financiële operaties. Maar wat als Groot-Brittannië zich afscheurt van Europa? Wim Dejonghe, voorzitter van Allen & Overy, vreest geen juridisch isolement voor zijn kantoor.

Wim Dejonghe is voorzitter van het advocatenkantoor Allen & Overy, met hoofdzetel in Londen. Het toonaangevende International Financial Law Review riep het kantoor dit jaar uit tot ‘Lawfirm of the Year’ in Londen en België. Het haalde ook de prijzen als adviseur van het grootste kredietdossier (Bayer) en de private-equitytransactie van het jaar (HarbourVest/SVG Capital).

Kan het kantoor op dat elan blijven werken na de brexit, de juridische en politieke breuk met de Europese Unie? Of zal het gewicht van de ‘Magic Circle’-kantoren in Europa afnemen, ook in België? “Daar geloof ik niets van”, klinkt Dejonghe zelfverzekerd. “De positie van de City en de advocatenkantoren die er werken zal niet tanen door de brexit.”

Dreigen banken zich niet te versterken in continentale steden, zoals Frankfurt of Parijs?

WIM DEJONGHE. “Sommige banken zullen inderdaad een deel van hun mensen naar de Europese Unie overbrengen en een Europees paspoort aanvragen om op het continent actief te kunnen zijn. De grote kanshebbers zijn Frankfurt, Parijs, maar vergeet ook Luxemburg en Ierland niet. De meeste financiële spelers zijn daar al actief. Er bestaat al een netwerk van specialisten die de versterking kunnen dragen. De Ierse en Luxemburgse dochters van financiële groepen liggen momenteel onder vuur van de Europese Unie en de fiscale administratie van hun thuisland, omdat ze louter fiscaal geïnspireerd zouden zijn. Door die vehikels te versterken met nieuwe activiteiten en mensen, kunnen ze bewijzen dat ze wel degelijk substantieel zijn en dus economisch zin hebben.

“Maar de nieuwe investeringen hebben vooral betrekking op hun activiteiten buiten Londen. Het financiële gebeuren rond de City zal er niet onder lijden, enkel dat deel dat op Europa gericht is.

“De omgekeerde beweging komt er trouwens ook. Franse, Nederlandse en Belgische banken hebben een Brits paspoort nodig. Het kan dat ze een deel van hun activiteiten van het continent naar Londen verhuizen. Het is geen toeval dat een Nederlandse bank (ING, nvdr) een deel van haar handelsactiviteiten van Brussel naar Londen verschuift, omdat het lage pond en de daling van de vastgoedprijzen de investering goedkoper maken en er financiële expertise op de markt komt. Er zullen er nog volgen.”

De City zal dus haar positie als financieel centrum behouden?

DEJONGHE. “De City blijft van kapitaal belang voor internationale financiële en kapitaalmarkten. Het is een cluster van banken, advocatenkantoren, cijferberoepen en andere consultants met een geschiedenis van vier eeuwen. Freshfields bestaat al sinds 1743 (toen het de adviseur van de Bank of England werd, en nog altijd is, nvdr). Lloyd’s ontstond in 1688. Ons kantoor was actief in eurobonds in de jaren zestig, voor het Verenigd Koninkrijk lid werd van de EEG.

“De brexit vormt geen bedreiging voor de City, al maak ik één voorbehoud. Een van de redenen voor de brexit is xenofobie. Mensen denken dat hun baan bedreigd wordt door buitenlanders. De pleidooien om de werkvergunningen voor buitenlanders te verminderen kunnen een probleem vormen voor de City. Die mensen doen hier ervaring op en komen dan terecht in de financiële wereld. Er gaan ook stemmen op om universiteiten voorrang te laten geven aan Engelse studenten. De elite-universiteiten hebben een internationaal publiek, dat er kennis opdoet van Engels recht en contacten voor later legt. Die studenten en gewezen City-medewerkers vormen de basis van het internationale karakter van het Engelse financieel-juridische systeem. Als dat netwerk verslapt, vrees ik een afbrokkeling van die cluster binnen twintig à dertig jaar.”

Zal New York versterken ten nadele van Londen?

DEJONGHE. “Waarschijnlijk, maar die evolutie is al langer bezig. Omdat de financiële autoriteiten van Europese banken sinds 2008 een sterkere kapitalisatie vereisen, verminderden hun balansen en vergrootte het aandeel van de Amerikaanse concurrenten. Dat versterkt New York als financieel centrum. In de Verenigde Staten huizen de financiële spelers die deels de rol van de Europese banken overnemen: banken, pensioenfondsen, groepsverzekeraars, verzekeringsmaatschappijen en staatsfondsen. De fondsenindustrie investeerde sterk in vastgoed, en later in infrastructuur en private equity. Ze heeft ook private kredieten in haar portefeuille.

“De tweede evolutie na de crisis is het toenemende gewicht van Azië. De grootste vier wereldbanken hebben hun zetel in China. Ooit was er een kapitaalstroom naar China, maar vandaag zijn Chinese investeerders sterk actief in de rest van de wereld, hoofdzakelijk Azië.

“Allen & Overy volgt zijn klanten. Daarom hebben we onze positie in die werelddelen opgevoerd. 90 van onze 530 vennoten hebben een licentie om in de VS op te treden. Ook Singapore, Hongkong, Indonesië en andere Aziatische steden zijn versterkt.”

Zal door het belang van Engels en Amerikaans recht de vraag naar Belgisch recht en dito juristen niet afnemen?

DEJONGHE. “Neen. Vandaag behandelt Allen & Overy België meer dan 80 procent louter Belgisch recht. Elke internationale deal heeft lokale fiscale, arbeidsrechtelijke, financiële en bancaire aspecten. Dat wij hier enkel Engels en Amerikaans recht zouden behandelen, is een misverstand.

“Ook het idee dat Belgisch recht economisch minder relevant wordt, is verkeerd. Belgische klanten blijven trouwens belangrijk. Onze West-Vlaamse voedselverwerkers en textielproducenten, Brusselse grootbanken en verzekeringsgroepen, de Antwerpse havenbedrijven, Vlaamse logistieke bedrijven en bouwbedrijven voeden ook ons wereldwijde netwerk tijdens hun expansie.”

Hoe gaan uw Britse klanten om met de onzekerheid over de brexit?

DEJONGHE. “Heel wat banken verhuizen nu al mensen naar de rest van Europa. Er zouden 75.000 banen verdwijnen in de City door de economische achteruitgang. Alle grote bedrijven hebben plannen voor een goed, een slecht of het slechtste scenario. Die zullen versneld uitgevoerd worden als eind maart 2019, de einddatum van de onderhandelingen met de Europese Unie, nog niets beslist is. Zodra er ontslagen vallen door de onzekerheid over de brexit, versnelt dat.

“Ook industriële ondernemingen hebben een probleem. De aanvoerlijnen van Britse vliegtuig- en autobouwers kunnen onder druk komen. Op de onderdelen die ze uit de rest van Europa importeren moeten ze misschien importbelastingen betalen, en bij de export van de eindproducten misschien nog eens. Dat wordt een zwaar nadeel.”

Wat als er geen deal is?

DEJONGHE. “Dat is een complete ramp. Het kan bijvoorbeeld betekenen dat er geen Brits vliegtuig nog opstijgt bij gebrek aan Europees onderhandelde landingsrechten. Of er mogen geen nieuwe geneesmiddelen meer verkocht worden, omdat die onder een Europees licentiesysteem vallen. Er zouden volgens berekeningen voor de belangrijkste Britse aanvoerhaven, Dover, files ontstaan tot voorbij de M25 – de ring rond Londen – als alle vrachtwagens acht minuten verliezen door bijkomende administratieve formaliteiten. En waar zouden de Europese lidstaten hun staatsobligaties op de markt brengen als Londen wegvalt als financieel centrum?

“Ons kantoor heeft een lijst van 339 vragen waarover onderhandeld moet worden. Dat kan onmogelijk in de resterende vijftien maanden worden afgerond. De onderhandelingen zijn nog geen stap vooruit. Na het referendum in Groenland in 1972 voor de exit uit de EEG, werd drie jaar onderhandeld. De onderhandelingstermijn moet verlengd worden. Europa heeft er alle belang bij omdat een economische ramp in het Verenigd Koninkrijk te gevaarlijk is. Voor Vlaanderen en de haven van Zeebrugge geldt dat zeker. Ook voor de Vlaamse bedrijven is het VK strategisch.

“No Deal betekent een economische ramp. Maar ik weet zeker dat de opinieleiders en economische actoren in het VK dat nooit laten gebeuren.”

Wat betekent de brexit voor de gemiddelde Brit?

DEJONGHE. “Voor de bankiers en advocaten – de tegenstanders van de brexit – zal het weinig gevolgen hebben. Die kunnen wel tegen een schokje. Ironisch genoeg zullen de voorstanders er het sterkst onder lijden.

“De Europese Unie heeft meer dan vijftig handelsverdragen afgelsoten. Die moet Groot-Brittannië allemaal heronderhandelen. Een land met slechts 66 miljoen inwoners heeft tijdens zulke gesprekken veel minder kracht dan een Europese Unie. De brexit leidt tot hogere invoertarieven. Groot-Brittannië is een importeconomie, ook voor voedingsproducten en energie. De prijzen stegen al nadat het pond 20 procent gezakt was. Als daar nog eens importtaksen bovenop komen, zullen de Britten hun koopkracht voelen dalen.

“De meeste Britten hebben een hypotheeklening met een variabele rente en betalen enkel de rente af. De daling van het pond zal worden gecounterd door een hogere rente. Dan worden de afbetalingen nog moeilijker. De prijs van het vastgoed zal dalen. De waarde van de woning onder hypotheek zal vaak lager zijn dan de schuld. Koppel dat aan een dalende koopkracht en dan duikt plots de explosieve situatie op die het Amerikaanse vastgoed heeft gekend.”

Hoe is het zover kunnen komen?

DEJONGHE. “De brexiteers hebben het referendum gewonnen door op emoties in te spelen. Er werden leugens de wereld ingestuurd, zoals een wekelijkse besparing van 350 miljoen pond opbrengst die in gezondheidszorg zou worden geïnvesteerd. De pers heeft een uiterst cynisch spel gespeeld door mee de vrees voor de economische toekomst van de arbeiders- en middenklasse te voeden. Terwijl het land een werkloosheid heeft van amper 4 procent en de buitenlandse arbeiders noodzakelijk zijn om landbouwgronden te bewerken, keukens te bemannen en patiënten te verplegen.”

Is er nog een weg terug?

DEJONGHE. “Geen enkele politicus haalt het in zijn hoofd de brexit terug te draaien. Maar ik denk niet dat de soep zo heet gegeten wordt als ze opgediend werd.”

De brexit en Donald Trump dreigen een negatief effect te hebben op de wereldeconomie. Wat denkt u?

DEJONGHE. “Het nationalisme is terug van weggeweest. Maar de bedrijfswereld volgt die trend niet. Net alsof een bedrijf enkel nationaal kan investeren.

“Het wordt dus complexer om transnationaal te werken. Dat geeft vooral de advocaten meer werk. Wij worden gevraagd de situatie te normaliseren. Maar het statusquo behouden kost handenvol geld voor de klanten. In Azië heb je dat soort politiek gesteggel niet. China bouwt een wereldwijd handelsnetwerk uit om de overcapaciteit van zijn economie wereldwijd goedkoper en sneller aan de man te brengen. Als je in Davos de Chinezen de vrijhandel hoort verdedigen en ziet dat de Verenigde Staten zich toeleggen op America First, dan weet je dat er iets niet klopt. Tegen 2050 wordt China de grootste economie ter wereld. Ondertussen houdt het Westen zich bezig met politieke spelletjes.”