‘Ik zie geen charlatans’

Wat was voor u de belangrijkste les uit de financiële crisis van 2008?

JOHAN THIJS. “Dat je als bankier continu de risico’s moet managen. Dat bewustzijn is groot bij KBC. Je kunt het risicomanagement van tien jaar geleden in niets vergelijken met de strikte aanpak van nu. Risico’s beheren is bovendien een zaak van elke afdeling en elke werknemer, en niet enkel van risicomanagement.

“De tweede les was voor mij: ‘schoenmaker blijf bij je leest’. Met de kernbusiness van KBC – het bankieren-verzekeren, de kredietverstrekking aan bedrijven en particulieren, het vermogensbeheer – was niets verkeerd. De ellende is voortgekomen uit de ontwikkeling van financiële producten die niets met onze ‘leest’ te maken hadden. Die activiteiten zijn volledig stopgezet.”

Zijn de banken veiliger dan tien jaar geleden?

THIJS. “KBC zeker wel. We houden meer dan drie keer zoveel kapitaal aan als tien jaar geleden. En kijk eens wat we de voorbije jaren niet allemaal opgekuist hebben. Onze balans is met een derde gekrompen. En we hebben wel degelijk de slechte en risicovolle stukken eruitgegooid.

“Ik kan niet oordelen in welke mate elke Europese bank veilig is of niet. Ik ontmoet wel een groot aantal collega-CEO’s en ik merk dat ze nagenoeg allemaal zeer risicobewust zijn. Ik zie geen charlatans, noch tekenen van gedrag dat zou kunnen verwijzen naar praktijken van voor 2008.

“Het is wel zo dat sommige banken hun huiswerk nog niet af hebben. KBC is al in 2009 met de opkuis begonnen, dat kun je niet van alle banken of alle landen zeggen.”

Is de bedrijfscultuur veranderd?

THIJS. “Elke medewerker kent onze nieuwe bedrijfscultuur. De crisis is heel traumatisch geweest voor KBC. We hebben diep moeten snijden, terwijl de meeste activiteiten en KBC-landen niet slecht bezig waren. Dat zijn we niet vergeten. Het trauma was zo groot dat dit echt in het DNA van het bedrijf zit.

“De klant merkt de nieuwe bedrijfscultuur aan de dynamiek die het bedrijf ontwikkeld heeft. We investeren fors in de digitale omwenteling omdat we denken dat we zo het leven van de klanten gemakkelijker maken. Maar we maken ook risicoanalyses van onze klanten en portefeuilles, waardoor we soms bepaalde producten niet meer aanbieden. Als dat leidt tot een daling van onze marktpositie, so be it. Niet is gemakkelijker dan resultaat boeken op korte termijn, maar wij willen dat dat ook binnen tien jaar nog het geval is.”

Waar ziet u de belangrijkste risico’s voor de toekomst?

“Het grootste risico zit in de schuldopbouw, die onafgebroken doorgegaan is. Hoe is de financiële crisis van 2008 in essentie ontstaan? Door de ongebreidelde schuldopbouw, vooral in woningkredieten. Dat kan nu ook weer opspelen. En dan denk ik voor de banken niet zozeer aan het renterisico. Dat is netjes ingedekt. Ik maak we meer zorgen over andere zaken: wat gebeurt er als de economie slabakt, als mensen hun werk verliezen?

“Ik zie de schuldopbouw vooral toenemen in de landen die in 2008 niet al te fel geleden hebben onder de financiële crisis. Daar zitten nogal wat groeilanden tussen die de voorbije jaren schulden in dollars geaccumuleerd hebben. Wat als hun eigen munt geen gelijke tred meer houdt met de dollar? Kijk naar wat gebeurt in Argentinië en Turkije.”